Çocuk ve ergenlerde deprem kaynaklı stres belirtileri ve stresi yönetebilmek

YAŞ DÖNEMLERİNE GÖRE STRES BELİRTİLERİ

Okul Çocuklarda Stres Belirtileri

• Günlük hayatlarında keyif aldıkları şeylerden eğlenmemek ve sinirli olmak,
• Kötü rüyalar görmek ve korkmak,
• Parmak emme, yatak ıslatma, bebeksi konuşma, yaşından küçük davranışlar,
• Yetişkinlere fazla bağlanmak,
• Başağrısı, diş gıcırdatma, mide ağrısı gibi şikayetler,
• Yatağa gitmek istememek ve yalnız uyuyamamak

İlköğretim Çağındaki Çocuklar

• Kendisi, ailesi, okul ortamındaki kişilerin güvenliği hakkında sürekli endişe duymak,
• Yoğun korkular,
• Sebepsiz yere bir konu hakkında ani ve aşırı derecede üzülmek,
• Kabuslar ve uyku sorunları yaşamak,
• Okula gitmek istememek ve okula karşı ilgi kaybı,
• Yıkıcı davranışlar ve öfke patlamaları,
• Deprem sırasında yaptıkları yada yapmadıklarıyla ilgili suçluluk yada utanç duymak

Lise Çağındakiler

• Depremle ilgili duyguları konusunda kendilerini mahcup hissetmek,
• Depremle ilgili suçluluk ve utanç yaşamak,
• Depremle ilgili sorumlu tuttuğu kişilerle ilgili intikam fantezileri ifade etmek,
• Normalde keyif aldıkları şeyleri yaparken eğlenememek,
• Konsantrasyon güçlüğü, 
• Dürtüsel davranışlar, 
• Duygusal hissizlik,
• Dünyayı güvensiz bir yer olarak görme hali
• Aile ve arkadaşlarından tamamen uzaklaşmak,
• İntihar düşünceleri.

YAŞ DÖNEMLERİNE GÖRE STRESİ YÖNETEBİLMEK

Okul Öncesi ve Okul Çağındaki Çocuklarda

• Çocuklarla nasıl hissettiklerine dair resim çizmek, boyamak, çizimleri hakkında konuşmak onları rahatlatıp, sakinleştirir.
• Oyun hamuru, kinetik kum, su ile oynamak streslerini azaltır.
• Enstrüman çalmak, ritim oyuncaklarıyla eşlik etmek, sevdikleri şarkıları çalmak stres ve gerginliği azaltmaya yardımcı olur.
• Çocuklarla beraber kukla hazırlamak, kuklalarla oynamak onları rahatlatır.
• Çocukların depremle ilgili televizyon izlemesi, trajik görüntüleri tekrar tekrar görmesi kaygılarını arttırır. Bu konuda dikkatli olmak ve görüntülerden çocukları uzak tutmak yararlı olacaktır.
• Çocuklarınızla doğru bilgileri paylaşırken yaşına ve gelişimine uygun kelimeler seçmek süreci daha sakin geçirmelerine yardımcı olur.

Lise Çağındakiler

• Çocuğunuzun güvendiği bir yetişkinle duygularını, düşüncelerini paylaşması sakinleşmesine yardımcı olur.
• Kendi başına zaman geçirmek ve konuşmak istemediği zamanlar olabilir.Böyle zamanlarda zorlamayın.
• Depremle ilgili sosyal medya ve televizyondaki  bilgi akışını azaltmasına yardımcı olmayı deneyin.
• Dikkatini dağıtabilecek ilgi alanlarına yönelmesi için teşvik edin fakat zorlayıcı olmayın.
• İçe kapanma, ağlama, aşırı endişe hali gözlemliyorsanız profesyonel destek alması için teşvik edebilirsiniz.