Psikolojik Farkındalık
Çocuklarda internet oyunları bağımlılığı
Çocuklarda internet oyunları bağımlılığı nasıl başlıyor?
Bilgisayar, tablet, cep telefonu vb.cihazlar internet kullanımıyla birlikte çocuklara kurallarını kendilerinin belirlediği sınırsız ve sanal bir oyun dünyası sunuyor.
Çocuğun sanal oyun dünyasında oynadığı grup ve bireysel oyunların ortak özelliği, şiddet içeren/savaş içerikli, hırsız-polis-mafya gb. konuların yer aldığı oyunlar olmasıdır.Çocuklar bu oyunları sanal ortamda oynarken “ aslı gibi oynama” şansı elde eder.Yani”vurmak, kırmak, öldürmek vs.” gibi eylemleri oyun aracılığıyla yapar.Sanal ortamdaki animasyonlar, ses ve görüntüler çocuğa böyle anları gerçekte yaşadığını hissettirir.Bu durum her geçen gün çocuğun oyuna karşı ilgi ve isteğini arttırarak bağımlılık haline dönüşür.
İnternet oyunu bağımlısı çocukların ortak özellikleri
Bağımlılıkların temeline baktığımızda ruhsal boşluğu doldurma çabası vardır. Bilgisayar oyunları bağımlısı olan çocuk ve ergenlerin ortak özellikleri ;aileyle sağlıklı iletişim kuramayan, sevgi ve ilgi yoksunluğu yaşayan, sosyal ilişkileri zayıf ve özgüvensiz kişiler olmalarıdır.
Çocuklarda internet oyunları bağımlılığının belirtileri
- Çocuğun yanlış olduğunu bildiği halde oyundan kendini alıkoyamaması ve oyun esnasında kendini keyifli hissetmesi,
- Oyun başında geçirilen zaman miktarının her geçen gün artması,
- İnternet ortamından uzaklaştıkça, kendini boşlukta, huzursuz ve gergin hissetmesi,
- Aile ve arkadaş ilişkilerinden uzaklaşması,
- Ödev yapması ve ders çalışması gereken zamanlarda internet oyunlarıyla ilgileniyorsa,
- Gerçek yaşamdaki oyunları sevmiyor ve sevdiği etkinliklere katılmıyorsa çocuğunuzun internet oyunları bağımlısı olduğunu düşünebilirsiniz.
Çocuklarda internet oyunları bağımlılığının nedenleri
Çocuklar için sanal oyunlara bağlanma sebeplerinin en önemli nedeni, dışarıya bırakmaya çalıştıkları öfke, kaygı, nefret gibi olumsuz duygularını internet oyunları üzerinde yaşamaya başlamalarıdır.Özellikle grup halinde oynanan internet oyunlarında, çocukta üstün olmak, karşı tarafa hakimiyet kurmak ve önde olma arzusu başlıyor.Rekabet duygusu çocuğu oyuna bağımlı hale getiriyor.
Çocuk, oyunun sunduğu sanal dünya karşısında refleksif olarak etkilenir ve oyuna yönelir.Oyun oynama sırasında ve sonrasında fizyolojik bir rahatlama hisseder.Oyun oynadıktan sonra hissedilen rahatlatıcı duygular, oyun davranışının tekrarlanmasına sebep olur.
Beyinde salgılandığında kişide haz yaratan hormonlardan biri dopamindir. Dopamin hormonu kişiye keyif veren aktivitelerle uğraş halindeyken yada ödüllendirildiğinde salgılanır.Bilgisayar oyunları da haz vericidir.Oyunlar ödül ve ceza sistemine dayalıdır.Sanal puan, güç simgesi, altın, para, silah gibi semboller ödül niteliğinde kullanılır ve insanlar güdülenir.Buna bağlı olarak beyinde sürekli dopamin salgılanmaya başlar ve bağımlılık gelişir.
İnternet oyunları bağımlılığının zararları ve neler yapılabilir?
- İnternet oyunları fazla oynandığında çocuklarda algıyı zayıflatıyor, beynin dengesini bozuyor, dikkat eksikliği, öğrenme güçlüğü gibi sorunlar başlıyor hatta suça teşvik ediyor.
- Çocuğun aile ve sosyal çevresiyle iletişimin azalmasına sebep oluyor.
- Anne-baba çocuğa örnek olmalı ve çocukla birlikte geçirilen zaman diliminde teknolojiden uzak kalmaya çalışmalıdır.
- Çocuğunuza internet oyunlarına alternatif olan etkinlikler sunmaya çalışın.
- Çocuğunuzun internet kullanımını zamanla sınırlandırın ve ders çalışma saatlerinden sonra yada hafta sonlarında ödül olarak kullanmaya çalışın.
- Çocuğunuzun arkadaş ilişkilerinin güçlenmesi, ve yaşına uygun sosyal faaliyetlere katılması için teşvik edin.
- Çocuğunuz oyun alışkanlığından vazgeçemiyor ve bu durum günlük yaşamındaki işlevselliğini bozuyorsa mutlaka uzman yardımı alın.