Hayatın şifreleri

 Hayatımızın şifreleri olan kromozomu kısaca “DNA’nın histon proteinlerinin etrafına sarılmasıyla oluşan canlılarda kalıtımı sağlayan genetik birimlerdir” şeklinde tariflemek mümkündür.

Çok küçük olmaları sebebiyle ancak elektron mikroskoplarıyla görüntülemek mümkündür. Fakat  tüm hayatımızın şifreleri de bu kromozomlarda saklıdır. İnsanoğlunda genelde yirmi üç çift yani kırk altı adet kromozom bulunmaktadır. Bunlar anne ve babadan alınarak genel yapıyı oluşturur.

Çok sıklıkla görülmese de bazen kromozomların bir eksiği ya da fazlası da olabilmektedir. Bir fazlası olduğunda  yirmi birinci kromozom çift değil de üç adet olduğunda Down Sendromu oluşmakta, bir eksik olduğunda ve en çok kızlarda görülen Turner sendromuyla karşılaşmak mümkün olabilmektedir.

Beşinci  çift kromozomların kısa kolunun ucunda meydana gelen kopma neticesinde  kedi çığlığı (cri du chat) sendromuyla karşılaşma ihtimali çok yüksek olmaktadır. 

Onüçüncü kromozomdan üç adet olması halinde, patau sendromu, yirminci kromozomun kısa kolunda kopma neticesinde alagille sendromu, onbeşinci kromozomun uzun kolunda kopma neticesinde mutlu kukla (angelman) sendromu, onaltıncı kromozomun kısa kolunda kopma neticesinde rubinstein sendromu oluşabilmektedir.

Kısaca özetlemeye çalışılan kromozom bozukluklarının neticesinde çeşitli rahatsızlıklar ortaya çıkabilecektir, annelerin  erken hamilelik dönemlerinde gerekli testleri atlamadan yaptırmaları halinde ve bir problem yaşanma ihtimali ortaya çıktığında genetik, çocuk nörolojisi ile birlikte götürecekleri tedavi neticelerinde istenmeyen sonuçlarla karşılaşma ihtimalinin azalacağı da göz önünde tutulmalıdır.

Hayatımızın şifrelerinin gizli olduğu bu gözle görülmeyen bu küçücük yapılar, dünyaya gelen bir insan için ne denli önemli değil mi?

Necmettin Başkut- Sevgi Vakfı Y.K.Ü